Bệnh cúm (còn gọi là cúm/flu) là một bệnh đường hô hấp rất dễ lây lan và do siêu vi cúm gây ra. Có hai loại chính của siêu vi cúm ở người: A và B. Ngoài ra cũng có nhiều loại phụ (sub-types) và chủng (strains). Cúm nghiêm trọng hơn cảm lạnh thông thường, và các trường hợp nặng thì có thể dẫn đến khó thở và viêm phổi. Có những người dân tại NSW có thể tử vong do đau yếu liên quan đến cúm.
Bệnh cúm có thể xảy ra quanh năm nhưng phổ biến nhất là vào mùa thu và mùa đông. Trong hầu hết các mùa cúm, có nhiều hơn một chủng siêu vi cúm lưu hành trong cộng đồng
Người bị cúm thường gặp một số hoặc tất cả các triệu chứng sau đây:
Các triệu chứng của bệnh cúm có thể kéo dài hơn một tuần. Một số người chỉ có các triệu chứng nhẹ trong vài ngày, nhất là nếu họ có miễn dịch do nhiễm trùng hoặc tiêm chủng trước đó. Những người khác có thể bị đau yếu nặng từ cúm và có thể có các biến chứng như nhiễm trùng phổi (viêm phổi) hoặc rất khó thở cần nhập viện. Các biến chứng này có thể xảy ra cho bất cứ ai nhưng hầu hết ở những người có nhiều nguy cơ bệnh nặng.
Cúm chủ yếu được lây lan qua những giọt bắn ra khi người bị cúm ho hoặc hắt hơi. Cúm cũng có thể lây lan khi chúng ta chạm vào bề mặt hoặc đồ vật có dính những giọt bắn có siêu vi đã rơi xuống từ người bị nhiễm. Người bị cúm có thể lây bệnh cho người khác trước khi mình phát bệnh cũng như trong lúc đang bị bệnh.
Nếu quý vị có các triệu chứng cúm, hoặc đã được chẩn đoán bị cúm, điều quan trọng là phải ở nhà và tránh tiếp xúc với người khác cho đến khi hết hẳn các triệu chứng.
Cách duy nhất để khẳng định một chẩn đoán bệnh cúm là làm xét nghiệm PCR (quệt mũi và họng).
Hãy thảo luận với bác sĩ của quý vị để tìm hiểu xem quý vị có nên được giới thiệu để làm xét nghiệm PCR bệnh cúm hay không. Có các biện pháp điều trị kháng siêu vi dành cho những người có nhiều nguy cơ đau yếu nặng từ cúm.
Dù rằng bất cứ ai cũng có thể bị cúm, nhưng một số người có nhiều nguy cơ đau yếu nặng hơn (dễ bị bệnh rất nặng từ cúm, và có thể rất cần được chăm sóc tại bệnh viện hơn), bao gồm:
Nếu là người vô gia cư hoặc sống trong cơ sở dưỡng lão hoặc chăm sóc dài hạn, quý vị có thể có nhiều nguy cơ bệnh nặng. Nếu không chắc về nguy cơ của mình, hãy thảo luận với bác sĩ.
Nếu quý vị có nhiều nguy cơ bệnh nặng, thì nên nói chuyện với bác sĩ của mình trước khi bị bệnh để lập kế hoạch sẵn về các xét nghiệm và điều trị nào có thể cần đến. Hiện có các thuốc kháng siêu vi để ngăn ngừa và điều trị bệnh cúm. Bác sĩ có thể điền vào antiviral pre-assessment form (đơn thẩm định trước về việc nhận thuốc kháng siêu vi) và quý vị có thể thảo luận về cách điều trị nào phù hợp nhất với mình.
Nếu quý vị bị cúm, bác sĩ vẫn cần cấp toa thuốc kháng siêu vi, nhưng việc có một kế hoạch sẵn sẽ giúp quý vị nhận được thuốc kháng siêu vi nhanh chóng và dễ dàng.
Nếu quý vị bị cúm, hãy ở nhà và tránh tiếp xúc gần với người khác. Giữ cho trẻ bị bệnh không đến trường học và các sinh hoạt khác. Để tránh lây nhiễm cho người khác, hãy ở nhà ít nhất 24 giờ sau khi đã hết sốt và cho đến khi quý vị cảm thấy khỏe lại. Điều này rất quan trọng nếu quý vị đến thăm những người có nhiều nguy cơ bệnh nặng, kể cả phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ, người cao niên và những người đang ở trong bệnh viện, cơ sở dưỡng lão hoặc chăm sóc người khuyết tật.
Những người có nhiều nguy cơ bệnh nặng do cúm có thể đủ điều kiện nhận thuốc kháng siêu vi như oseltamivir (Tamiflu®). Thuốc kháng siêu vi có thể giúp giảm bệnh nặng, tránh khỏi nhập viện và tử vong do cúm nếu được dùng sớm khi bị bệnh. Điều quan trọng là liên lạc với bác sĩ càng sớm càng tốt để xem quý vị có thể dùng thuốc kháng siêu vi hay không. Để có hiệu quả nhất, thuốc kháng siêu vi nên được dùng trong vòng 48 giờ kể từ khi các triệu chứng bắt đầu.
Hầu hết các triệu chứng có thể được kiềm chế bằng cách:
Nếu quý vị có bất kỳ triệu chứng nào sau đây, hãy gọi Ba Số Không (000) ngay lập tức và nói với nhân viên xe cứu thương rằng quý vị có thể đã bị cúm.
Hãy liên lạc bác sĩ của quý vị hoặc gọi đến Healthdirect 24/7 miễn phí qua số 1800 022 222 để được các y tá chuyên môn và có đăng ký sẽ tư vấn nhanh chóng về sức khỏe cho quý vị.